جامعه شناسی زن، ازدواج و خانواده در قرآن‌ کریم به منظور ارائه‌ی مدل خانواده‌ی قرآنی (مطالعه‌ی مفاهیم اجتماعی در قرآن کریم)

نویسندگان

  • طاهره حسومی دانشجوی دکتری علم اطلاعات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
  • فاطمه نوشین فرد دانشیار گروه علوم ارتباطات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • فهیمه باب الحوایجی دانشیار گروه علوم ارتباطات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
  • نجلا حریری استاد گروه علوم ارتباطات ودانش شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده مقاله:

دف پژوهش حاضر، شناسایی مفاهیم اجتماعی قرآن کریم، با تأکید بر جامعه شناسی زن، خانواده و ازدواج به منظور ارائه­ی مدل خانواده­ی موفق قرآنی می­باشد.رویکرد پژوهش حاضر، از نوع آمیخته (کمی و کیفی) است. از نظر هدف، کاربردی، از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و نظریه­ای مبنایی است.دامنه­ی پژوهش حاضر، آیات اجتماعی قرآن کریم با موضوع زن، ازدواج وخانواده است بر همین اساس، تعداد 398 آیه انتخاب و ترجمه­ی آیات وارد نرم افزار اکسل گردید. تحلیل آیات با استفاده از کدگذاری باز و محوری انجام و مقوله­های محوری در سه موضوع خانواده، ازدواج و زن تعیین شد. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان علوم قرآنی و جامعه­شناسی است که به شیوه­ی گلوله برفی انتخاب شد. روایی پرسش­نامه توسط 12 نفر از متخصصان علوم قرآنی و پایایی ابزار پژوهش با استفاده از آزمون آلفای کرنباخ مورد سنجش قرار گرفت و مقدار 87/0 حاصل شد. یافته های پژوهش نشان داد، از تحلیل آیات  قرآن کریم در موضوع مورد مطالعه 30  مقوله­ی محوری، 302 مفهوم و 691 کد  حاصل شد که به ترتیب در بخش خانواده با 13 مقوله­ی محوری ، 78 مفهوم  و  300 کد، در بخش ازدواج 8 مقوله محوری،  64 مفهوم  و 111 کد و در بخش زنان با 6 مقوله­ی محوری ،160 مفهوم و 280 کد  منتج گردید.  بیشترین کد حاصل شده  در بخش خانواده به­دست آمد که در اصل ارائه­ی مدل مفهومی پژوهش حاضر هم تأکید بر همین موضوع دارد. همچنین تحلیل آیات نشان داد که بیشترین آیات در موضوع زنان با  206 آیه ، در موضوع خانواده با  145 آیه و در موضوع ازدواج با 47 آیه می باشد. رهاورد پژوهش حاضر پیوستگی آشکار و پنهان آیات قرآن کریم است که نشان دهنده­ی اهمیت نهاد خانواده در پیشرفت­های اجتماعی جوامع اسلامی است. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جایگاه زن در خانواده با اندیشه پولِس و قرآن کریم

منابع و متون مقدس دینی از جمله مهمترین عوامل تعیین کنندۀ نگرش، انگیزش و کنش انسان درباره مسائل مختلف است و کتاب مقدس به عنوان متن دینی مقدس و مرجع دارای حجیت و در طول تاریخ مسیحیت، منشأ استخراج و استنباط تعالیم و احکام مختلف درباره زن بوده و جایگاه او را در عرصه های مختلف حیات، تعیین و تبیین کرده است. نامه های پولس به عنوان مهمترین شخصیت شکل دهندۀ مسیحیت رایج، بخش قابل ملاحظه ای از عهد جدید را ...

متن کامل

ترمینولوژی مفاهیم قرآن کریم

بحث از مفاهیم قرآن کریم همواره مورد توجه دانشمندان اسلامی و به خصوص مفسّران و فقیهان بوده و مفاهیم گوناگونی از این کتاب آسمانی استخراج شده است. این مفاهیم به سه دستة کلی، یعنی مفاهیم عرفی و مفاهیم منطقی و مفاهیم اصولی منقسم است. شایعترین معنای مفهوم، عبارت از معنا و مدلول الفاظ است و شامل معانی حقیقی و مجازی می گردد. دلالت الفاظ بر این معانی به طرق دلالت مطابقه و تضّمن و التزام و همچنین دلالت صر...

متن کامل

جایگاه زن در خانواده با اندیشه پولِس و قرآن کریم

منابع و متون مقدس دینی از جمله مهمترین عوامل تعیین کنندۀ نگرش، انگیزش و کنش انسان درباره مسائل مختلف است و کتاب مقدس به عنوان متن دینی مقدس و مرجع دارای حجیت و در طول تاریخ مسیحیت، منشأ استخراج و استنباط تعالیم و احکام مختلف درباره زن بوده و جایگاه او را در عرصه های مختلف حیات، تعیین و تبیین کرده است. نامه های پولس به عنوان مهمترین شخصیت شکل دهندۀ مسیحیت رایج، بخش قابل ملاحظه ای از عهد جدید را ...

متن کامل

ساختار نظام‌‌‌مند مفاهیم اخلاقی در قرآن کریم

هدف اصلی در نگارش این مقاله، مطالعۀ روشمند و تحلیلی گزاره‌های اخلاقی بیان‌شده در سوره‌‌‌های قرآن کریم است؛ به این منظور با استفاده از روش تحلیل محتوا، نقش و جایگاه این گزاره‌ها در هدایت افراد و جامعۀ اسلامی به سمت کمال و سعادت تبیین می‌شود و یک مدل نظام اخلاقی بر اساس آن به دست می‌آید. این پژوهه بر آن است که با استخراج گزاره‌های اخلاقی قرآن کریم، تجزیه و تحلیل آن‌ها و سپس طبقه‌بندی موضوعی، در ...

متن کامل

جایگاه حقوقی زن در قرآن کریم

هدف اساسی از نگارش این مقاله بررسی اثر بخشی وبیان جایگاه حقوقی زن توسط قرآن کریم در جامعهبشری می باشد. نقش قرآن کریم در بهبود نهایی رابطه زنان ومردان در طول تاریخ بی نظیر بوده است.اصلاحات قرآن کریم در باره حقوق زن وجایگاه واقعی آن با استناد به تفاسیر واستنباطهای حقوقی صورتگرفته است. نتایج بررسی نشان داده که: عدم احترام و اعتراف به جایگاه حقوقی مناسب برای زنان در طولتاریخ خود ناشی از انحراف و عد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 36

صفحات  97- 132

تاریخ انتشار 2019-01-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023